Gümrük beyannamesi; ihracat ve ithalat işlemlerinin ardından malların gümrük işlemlerinin tamamlanması ve gümrükten çıkışını sağlayan belgeye verilen isimdir. Bu beyanname hem ticari yapılan mala hem de ticaret işlemine ilişkin detayları içerir.
Mal ve ticaret işlemlerine dayalı olan tüm bilgilerin detaylı biçimde bulunduğu bu belge hazırlanırken azami dikkat gerektirir. Gümrük beyannamelerinin içeriğinde yapılacak hatalar ciddi maddi zararlara yol açabilir.
Bu yazımızda, gümrük beyannamesinin ne olduğunu ve özelliklerini inceleyerek, beyannamede neler olması gerektiğini ifade edeceğiz.
Gümrük beyannamesi, uluslararası ticarette yani ithalat ve ihracat işlemlerinin tamamında; mal ve ticarete dayanan tüm ayrıntıları içeren bir belgedir. Gümrük beyanı üzerinde ilgili eşyanın tüm detaylarının yer alması gerekir. Bunun yanı sıra beyannamede gönderici ve alıcı firmalarının bilgileri de eksiksiz biçimde bulunmalıdır. Beyannamede eksik bilgi olunması halinde, yeniden düzenlenmesi gerekir. Bu durum malların gümrüklerden çıkışını geciktirmekte ve lojistik süreçte sorunlara yol açmaktadır. Maddi açıdan zarara yol açacak bu tip sorunlarla karşılaşmamak adına gümrük belgelerinin doğru ve sağlıklı biçimde doldurularak teslim edilmesi gerekir.
Gümrük beyannamesi; ticareti yapılan mallara ilişkin tüm detayları içermesi, gümrük maliyetleri ve vergilerin hesaplanması açısından önem arz eder. Gümrük beyannamesinin üzerinde yapılan kontrollerin ardından; bilgilerin doğrulması halinde malların vergi ücretleri hesaplanır. Gümrük idaresinde yapılan kontrollerde gerekli görülmesi halinde beyannamenin yeniden düzenlenmesi talep edilebilir. Bunun yanı sıra yükler de yeniden kontrol edilebilir. Bu sebeple beyannamede verilen tüm bilgilerin doğru olduğu önceden kontrol edilmelidir.
Gümrük beyannamesi, gerçekleşen ticaretin kapsamına göre elektronik, sözlü ya da yazılı şekilde hazırlanabilir. Bu açıdan ticaretin gerçekleşme yöntemine bağlı olarak mevzuat üzerinde yer alan yönergelerin izlenmesi gerekir. Bu sebeple uluslararası ticaret işlemlerinde hazırlanan beyannamelerin tüm detayları ve beyanname türü mevzuatlar çerçevesinde hazırlanarak gümrük idaresine teslim edilmelidir.
Gümrük beyannameleri hazırlama yetkisi mal sahipleri başta olmak üzere vekaleten temsilcilerde ya da gümrük danışmanlığı yapan yetkili müşavirlerdedir. Bu beyannamelerde el ile manuel değişiklikler yapılamamaktadır. Yani beyan yapıldıktan sonra herhangi bir değişiklik yapılma imkânı yoktur. Gümrük beyanname formlarından her biri yalnızca bir kalem eşyanın işlemi için kullanılmaktadır. Her üç kalem içinse beyanname içerisinde devam formu vardır.
Birden fazla kalem eşya için gümrük tarife, sıra numaraları, eşyanın türü, gümrük tarife istatistik pozisyonu, vergiye tabii olduğu oran, vergi matrahı ve vergi tutarının olduğu bir liste beyannameye eklenir.
Uluslararası ticarete yeni başlayan tüzel ve gerçek kişilerin karşılaştığı en büyük sorunlardan biri de gümrük beyannamesinin mevzuatlar gereğince hazırlanması ve eksiksiz biçimde doldurulmasıdır.
Gümrük beyannamesini ilk kez hazırlayacak firmaların gümrük beyannamesi örneğiyle yardım alması, sorunsuz bir dış ticaret açısından oldukça önemlidir. Gümrüklerde herhangi bir sorun yaşamamak için mal sahipleri tarafından tutulan bu beyannamelerin tamamen doğru olması gerekir. Bu beyanların üzerinde yer alan bilgiler mevzuatlar çerçevesinde belirlenir. İthalat ve ihracat işlemleri için hazırlanacak olan gümrük beyannamesinde mal ve taraflara dair yer alması gereken bilgiler ise şu şekilde belirtilir;
Bu bilgilerin her biri, gümrük idarelerince kontrol edilmektedir. Bu sebeple gümrük beyannamesinde eksiksiz ve doğru bilgi verilmesine dikkat edilmelidir. Eksik bilgi verilmesi durumunda gümrük idareleri beyannamenin tekrar hazırlanması talep edebildiği gibi aynı zamanda malların kontrolünü de talep edebilir. Bu sebeple uluslararası ticaret süreçlerinin aksaması ve ertelenmesi birçok sorunu beraberinde getirecektir. Yanlış beyannameler firmaların teslim sürelerini dolayısıyla müşteri memnuniyetsizliğini beraberinde getirir. Bu durum maddi kayıpların yanı sıra prestij açısından da birçok soruna yol açmaktadır. Gümrükleme işlemlerinin çok daha hızlı ilerleyebilmesi için beyanname ve benzeri evrakların özenle hazırlanması ve kontrol edilmesi sürecin aksamaması açısından önemlidir.
Gümrük beyannameleri konusunda herhangi bir sorun yaşamamak için danışmanlık hizmeti almanız faydalı olacaktır. Alkanlar Belgelendirme, Eğitim ve Danışmanlık olarak bu konuda uzman kadromuzla yanınızdayız. Bizimle iletişime geçerek uluslararası ticaret konusunda tüm sorularınıza yanıt alabilir, işlemlerinizi çok daha sağlıklı biçimde gerçekleştirebilirsiniz.
